Radyasyon odası kurşun kaplama nasıl yapılır ve nelere dikkat edilmelidir? Radyasyon odaları kurşun kaplama işlemleri özenle ve itina ile yapılmalıdır. İçeriden herhangi bir sızdırma olmamalıdır. Kurşun kaplama yüksekliğinin en az 2 metre olması gerekmektedir. Bu yüksekliğin üzeri ise tavana kadar alçıpan, kurumun talep ettiği yapı malzemesi ya da mdf ile kaplanmalıdır. Kurşun levha kalınlığı, kullanılacak olan röntgen cihazı radyasyon dozuna bağlı olarak belirlenmektedir. Kurşun levha kalınlıkları, 1mm, 1,5mm, 2mm ve 4mm olarak uygulama yapılmaktadır.
Radyasyon Odaları Kurşun Kaplama da Kurşun Yoğunluk Düzeyi
Röntgen odaları için röntgen odası kurşun kaplama yapılırken, kullanılan kurşun levhaların sahip oldukları kurşun yoğunlukları %99.95 ile % 99.99 arasında bulunmaktadır. İmalat ve kurulumu gerçekleştirilen bütün radyoloji ürünlerinin Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) standartlarına uygun olması önem taşımaktadır.
Radyasyon Odaları Kurşun Kaplamanın Önemi
X-ray odalarında, ameliyathanelerde, kardiyographi, laboratuvarlarda çalışan personelin ve çevrenin sağlığı açısından röntgen odası kurşun kaplama işlemi son derece önemlidir. Radyasyon yalıtımının sağlanması için röntgen odalarının kurşunla kaplanması gerekli bir uygulamadır.
Kullanım Alanları
Korozyonu önleyen kurşun oksit boyalar, kabloların kaplanmasında, kurşun tetraetil ve tetrametil formlarında benzin içinde oktan ayarlayıcı birleşikler olarak, radyasyonu en az geçiren metal olması sebebi ile X ışınlarından korunmada, renkli televizyon tüplerin yapımında, röntgen odalarında kullanılmaktadır. Ayrıca nükleer taşıma kapları, radyasyon önleyici sistemlerde, hastaneler, poliklinikler, dişçilerde kullanılan röntgen odaları yalıtımlarında kurşun, kurşun kaplamalar kullanılmaktadır.
Aşınma mukavemeti nedeni ile inşaat sektörü tarafından korkuluk, çatı kaplamaları, cami ve minare kubbeleri ve duvar kaplamalarında kullanılmaktadır. Korozyona karşı yüksek mukavemeti nedeni ile sülfirik asit depoları imalatlarında da tercih edilmektedir. Kurşun, yüksek yoğunluk niteliği ile ışınlara karşı dirençli bir elementtir. Nükleer reaktörler, X ve Gama Işını kaynaklarına karşı koruma amacı ile kullanılır. Bu amaçla kullanılacak kurşun ürünlerinin radyoloji bilim dalına özel üretilmiş ve belgeli olması gerekir.
Kurşun Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
Kurşunun zehirleyici etkisi vardır. Bu sebeple kurşun kullanımında, kurşun kaplama yapım sürecinde iş sağlığı ve güvenliği bakımından dikkat edilmesi gereken noktalar göz önünde tutulmalıdır. Kurşun konusunda tuğla, levha ve benzeri üretim aşamalarından başlanarak ambalaj, saklama, kullanım ve montaj aşamalarında özel maske, eldiven ve giysiler kesinlikle giyilmelidir.
Röntgen Odalarının Taşıması Gereken Nitelikler
- Radyasyon odaları belirlenmesi sürecinde alt, üst ve bitişik yerlerin daimi kullanıma ayrılan yerler olmamasına dikkat edilmelidir.
- Radyasyon odaları 15 metrekareden küçük olmamalıdır.
- Radyasyon odalarında X ışının boyutları dikkate alınmalıdır.
- Radyasyon odaları, radyasyon sızıntısına yol açmayacak şekilde imal edilen bir kapıya haiz olmalıdır.
- Radyasyon odalarının duvarları asgari 15 cm kalınlıkta beton veya 29 cm kalınlıkta dolu tuğla ile imal edilmelidir. Röntgen odası duvarlarında bu standartlar sağlanmaz ise eş değer kurşun veya tuğla kullanımı ile standart sağlanır.
- Röntgen odaları, tetkik işlemleri dışında başka amaçlar için kullanıma sunulmamalıdır.
- Röntgen odalarında, tetkik sırasında kapıların kapalı olması gereklidir.
- Aynı odada birden çok X ışınlı cihaz kurulumu yapılmamalıdır.
- Aynı kumanda ünitesinden kontrol edilen X ışınlı cihazların arasına mutlak olarak koruyucu paravan kurulması gerekir.
- Radyasyon odasında yani röntgen odasında kullanılmakta olan cihazın, X Işını tüpü kapıya, kumanda ünitesi ise X Işın tüpüne mümkün olabildiğince uzakta ve hasta gözetlemesine uygun olan bir paravan ile beraber kurulmalıdır.
- Hasta soyunma kabinleri, 2 mm kalınlığa sahip kurşun plaka ile kaplanmalıdır.
- Radyasyon uyarı işaretleri, röntgen odasında gerekli görülen yerlere mutlaka konulmalıdır.
- Tüm yukarıda belirtilen işlemler yapıldıktan sonra Röntgen odasının, Radyasyon güvenliği standartlarına uygun olup olmadığı Radyasyon kontrolü ve denetimi ile kontrol edilmelidir.